Lider Makine Model Teknik Bilgiler

Geri Dön

Modelcilik Mesleği         A-TANIMI VE ÖNEMİ: MODEL NEDİR? Dökülerek şekillendirilen metal ve alaşımlardan meydana gelen parçaların kum kalıplarını elde edebilmek için kalıplama ve işlem prensiplerine uygun benzerlerinin yapılması zorunludur.Ahşap,metal,plastik yada her üçünün kullanılması ile yapılan bu örneklere ''MODEL'' denir  MODELCİLİK (MAKİNE MODELCİLİĞİ) NEDİR? Modelcilik mesleğinin amacı dökümün yapılacağı kum kalıbın elde edilmesini sağlayan elemanları yapmaktır.Dökümhanelerin imkanları ve teknolojisi geliştikçe burada kullanılacak modeller de uyumlu olarak geliştirilerek imal edilebilir. Makine endüstrisinin gelişmekte olan ülkemizde,imalatın şekillendirildiği ilk basamak olarak,makine model yerini almıştır.Bükülerek şekillendirilemeyen makine parçalarının en etkili elde ediliş yolu dökülerek (madenlerin yüksek isi etkisinde eritilip dökülmesi) şekillendirmedir.Dökülerek şekillendirilecek makine parçalarının yapımı ise çeşitli basamaklardan geçer.Bu basamaklar makine ressamlığı ile baslar ve model ile devam eder. Bundan sonra ise döküm ve tesviye aşamaları gelir. benzerini yapma sanatıdır. Modeller basit özellikli yapılabilmesinin yanında seri üretim esas alınarak da düzenlenebilirler. MAKİNE MODELCİSİ KİMDİR? Yukarıda yaptığımız makine modelciliği tanımına dayanarak bu sanatı uygulayan bu konuda yetişmiş uzmanlaşmış kişilere makine modelcisi denmektedir.İyi bir makine modelcisi ;-Teknik resmi iyi bilir,-Dökümcülük bilgilerine sahiptir,-Genel tesviyecilik işlemlerini bilir.Unutmamak gerekir ki makine modelcisi ağaç, metal, plastik, vb. modelcilik uygulamalarını da iyi yapabilmelidir. ENDÜSTRİDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Makine modelciliğinin endüstride önemli bir yeri vardır. Yapılmak istenen is ilk defa resim halinden üç boyutlu hale modelci tarafından getirilir. Yani makine imalatının temel mesleklerinden biridir.Yapılacak isler döküm(ergiterek şekillendirme) yoluyla elde edilecekse mutlaka modeli yapılacaktır.    B-MODEL ATÖLYESİ KISIMLARI  Model atölyeleri kuruluşlarına göre özel veya bir fabrika bünyesinde faaliyet gösterir. Model atölyeleri gelişmeye elverişli olmalıdır. ağaç, plastik ve metal isleyen birimleri ile makine, malzeme, resim hane, Talimhane, ölçme markalama ve kontrol bölümleri ayrı olmalıdır.Atelyenin ışıklandırması,havalandırması, sağlık şartları iyi düzenlenmelidir. atölyede kullanılacak Makineler,malzeme depoları, model ambarları iyi planlanmalıdır. BÖLÜM I. IS GÜVENLİĞİ Kazalar dikkatsizlikten, bilgi eksikliğinden, moral bozukluğundan, uyum güçlüğünden daha çokta acelecilikten ve telaşlı tutumdan meydana gelir. Kaza tesadüfe ve kadere bağlı değildir. İşyerlerinde bulunanlara tam bir çalışma güvenliği sağlamak için bütün tedbirler alınmıştır. Bununla beraber daima bir olayın olabileceğini düşünmek, uyanık bulunmak ve kişisel önlemleri almak gerekir. Büyük Is kazaları özellikle makinelerde meydana gelmektedir. Testereye ve bıçaklara uzanan ellerimiz devamlı bir tehlike ile karsı karsıyadır. Atölyelerde kazalar öğrencilerin emniyetli çalışma alışkanlıklarını kazanmamaları sonucu doğmaktadır. Bu nedenle gerekli uyarı levhaları,panolar düzenlenmeli, emniyetli dolaşma ve çalışma alanları oluşturulmalı. uyarı levhalarına uyulmalıdır.Makinelerde çalışırken çalışma kurallarına uyulmalıdır. El aletleri ile çalışırken dikkatli olunmalıdır. KİŞİSEL GÜVENLİK KURALLARI • GIYIM: bol elbiselerden kaçınınız, mutlaka is önlüğü giyilmeli kolları bol olmamalı, önlüğün önü kapalı tutulmalıdır, kravat, kolye, saat, künye gibi çalışmayı engelleyecek ve kazaya sebebiyet verecek cisimlere dikkat edilmeli gerekiyor ise çıkarılmalıdır.  • Kesme isleri yaparken yada yanında bulunurken emniyet gözlüğü takılmalı, takılan gözlük ihtiyaca uygun olmalıdır. • Arkadaşlarınızla sakalaşmayınız. Birbirinizi kovalamayın. • Her çeşit yaralanma öğretmene veya ilgiliye haber verilmelidir. • Çivi, vida gibi cisimler ariza alınmamalı. • Bir başkasına ait araç ve gereçleri almayınız. • çalışma alanındaki Talas, parça, toz ve pisliği temizleyiniz. • Taşınacak cisimler varsa kaldırabileceğiniz kadarını taşıyın veya başkalarından yardim isteyin, taşıyacağınız cisimleri taşırken dik durumda taşıyınız. EL ALETLERİ İÇİN GÜVENLİK KURALLARI • El ve parmaklarınızı kesici aletlerin ağızlarından uzak tutunuz.kesici alet kullanırken aletin kontrolüne dikkat etmeliyiz. • Kesici aletleri taşırken ağızlarının bir yerlere çarpmamasına dikkat etmeliyiz. • Kirik , parçalanmış, ezilmiş aletler kullanılmamalı, kör alet kullanılmamalı, • Tezgah üzerinde gereksiz kullanmadığınız araç ve aletleri kaldırınız ki zarar vermesin, • Her alet ve gereç için belirlenen emniyet kurallarına uyunuz. MAKİNELER İÇİN GÜVENLİK KURALLARI • Bir makineyi talimatına uygun izin alarak kullanınız. • makineyi çalıştırmadan önce gerekli güvenlik önlemlerini ve makinenin bakim ve ayarlarını yapınız. • Makine arizalarını, bozulan veya çalışmayan makineleri öğretmenlere veya ilgililere bildiriniz.• makinelerde çalışırken başkaları ile konuşmayınız. • Genellikle makinelerde tek kişi çalışmalıdır.• Dönen bıçakların tam karsısında durmayınız.• Makine duruncaya kadar basından ayrılmayınız.• Makine motor veya is parçası fazla ısındığında çalışmaya son verin sigorta veya şalterini indirin nedenini araştırın ve ilgililere bildiriniz. • Gereksiz yere makine şalter ve sigortalarla oynamayınız.onları diş darbelerden koruyunuz.YANGIN İÇİN GÜVENLİK KURALLARI• Kolay alev alan sıvılar ( tiner, boya, benzin, mazot vb.) kapalı kaplarda emniyetli yerlerde saklanmalıdır. • Yağ, tinere vb. bulaşmış parçalar yok edilmeli veya saklanmalıdır. • Atölyedeki Talas yonga tahta parçaları temizlenmeli atölye dışına atılmalıdır.• Yangın başlangıcında zaman kaybetmeden ilgililere haber verilmeli, ilk önlem olarak elektriği kesmelidir. • Yangın söndürücülerin doluluğu kontrol edilmeli süresi dolan veya özelliği kaybolan söndürücüler yenileri ile değiştirilmelidir.   BÖLÜM III. MODELCİLİKTE KULLANILAN TAKIMLAR 1) TEZGAHLAR 2) YONTUCU TAKIMLAR  A)Rende ve çeşitleri  B) Kalemler (=iskarpela) (düz,oluklu,delik,oyma,torna) 3) ÖLÇÜ, MARKALAMA VE KONTROL ALETLERİ: A) ölçü aletleri:  1)metreler, 2) kumpaslar  B) markalama aletleri : 1)Gönyeler (sabit,ayarlı,üniversal) 2) Pleyt ve mihengir. 3)Pergeller ve Nişangeçler 5)modelci çakıları ve noktalar 4) KESİCİ TAKIMLARA) Testere ve çesitleri5) DELİCİ TAKIMLARA) matkaplar6) EGE VE TÖRPÜLER7) ÇEKİÇ VE TOKMAKLAR8) İŞKENCELER VE MENGENELER.MODELCİLİKTE KULLANILAN MAKINALAR1. Şerit testere makinesi,2. Daire testere makinesi,3. Planya makinesi,4. Kalınlık makinesi,5. Torna makinesi,6. Dik freze makinesi,7. Dekobaj makinasi8. Matkap makinesi,9. Özel makineler.MODELCİLİKTE KULLANILAN TAKIMLAR1- TEZGAHLAR: Üzerinde rahatça çalışılabilen masalardır. Yapılacak isler bu masalarda yapılmalıdır. İslerin yapılabilmesi için sağlam gürgen ağacından yapılmıştır. Tezgahlar Alman ve Fransız tipi olmak üzere iki çeşittir. Modelcilikte genellikle alman tipi tezgahlar kullanılır. TEZGAHIN KISIMLARI :1)Tezgah tablası 2) takim boşluğu, 3) mengene baslığı, 4) ön mengene ve pabucu, 5)ön mengene mili 6)arka mengene 7) arka mengene mili, 8)mengene kolu, 9) tezgah ön demiri 10) tezgah arka demiri 11) tezgah ön kirişi 12) tezgah arka kirişi 2- MODELCİLİKTE KULLANILAN YONTUCU TAKIMLAR A) RENDELEME ARAÇLARI RENDE: Düzgün yüzey elde etmek için kullanılan yontucu takımlardan birisidir. RENDE ÇEŞİTLERİ : 1. DÜZ RENDELER: 2. ÖZEL ŞEKİLLİ RENDELER : A) Kaba rende (kesme açısı 45- 48 derece) B) Tek rende (kesme açısı 45- 48 derece) C) Çift rende ( kesme açısı 48- 50 derece) D) Planya (kesme açısı 45- 48 derece)E) Perdah rendesi (kesme açısı 48- 50 derece) F) Dişli rende (kesme açısı 80 derece) A) Lamba rendesi (Düz taban) B) Kiniş rendesin) Kızak rendesin) Eğmeçli rendem) ayarlı içki. RENDENİN KISIMLARI:RENDE TIĞININ KISIMLARI:1) Ayna 2) Sirt3) taban4) Kesici agiz5) Bileme açısı (25-30-34 derece)6) Serbest açi7) Kesme açısı perdah rendesi planya Dişli rende Eğmeçli rende madeni rende Düz taban ayarlı içki RENDE TIĞININ BİLENMESİ : Rende tığının ilk önce zımpara tasında kaba bilemesi yapılır. Tığ tabanının genişliği tığın kalınlığının iki kati olmalıdır. Rende tığı sipere dayandırılır. tığı sağa sola hareket ettirmek sureti ile kaba bilemesi yapılır. Bileme işlemi yapılırken tığın yanmaması ve suyunun kaçmaması için sik sik suya batırılmalıdır.İnce bileme ise yağ tasında yapılır. yağ tasında bileme yapılırken;1- tığın tabanı yağ tasına tamamen oturtulur. 2- Oval ve doğrusal hareketlerle tığın taban kısmi tas yüzeyine hafifçe bastırılarak sürülür. Bu işlem yüzeydeki çizgiler kayboluncaya kadar devam ettirilir. 3- Ayna kısmi yağ tasına sürülür. Kılağısı düşünceye kadar ayni işlemler devam ettirilir. 3- KALEMLER (= ISKARPELA)Kesme, yontma, düzeltme, delik açma, köse ve kanal temizleme gibi ağaç yüzeylerine çeşitli şekillerin islenmesinde kullanılan aletlere ağaç isleme kalemleri denir. Kalemler çelik çubuk seklinde gövde ve ağaç saptan meydana gelmiştir.Gördükleri is bakımından beş gruba ayrılır.1) Düz kalemler 2) Oluklu kalemler 3) Delik kalemleri4) Oyma kalemleri 5) Torna kalemleri1) DÜZ KALEMLER = Düz kalemler lama ve sap olmak üzere iki kışıma ayrılır. Kesiti dikdörtgen prizma seklinde ucu rende tığında olduğu gibi kesici ağız, diğer ucunda sap içine giren kuyruk kısmi vardır. Sap kısmi sert ağaç veya plastiktendir. çalışırken kuyruğun sap kısmına fazla girerek sapı çatlatmaması için fatura konulmuştur. Düz kalemler rende tığları gibi 25- 30 derece kama açısı verilerek rende tığları gibi bilenir. Bu kalemler genişlikleri ile anılır. genişlikleri 4 mm den 32 mm ye kadar ikişer farkla büyür. 2) OLUKLU KALEM = Kesitleri yay biçimindedir. Gövde uzunlukları düz ağızları içten veya dıştan pahlıdır. Bileme açıları diğer kalemlerde olduğu gibidir. Genişlik ve yay ölçüleri ile anılır. Oluklu kalemlerin diğer bir seklide dirsekli olanlardır. Oluklu kalemlerin bilenmesi;diş kısmi düz kalem gibi zımpara tasında döndürerek bilenir. Daha sonra yağ tasında çizgiler kayboluncaya kadar bilenir. İç kişim ise yağ tasının kösesi ile veya özel kalem seklindeki yağ taslarında bilenir. delik kalemi oluklu kalem 3) DELİK KALEMİ = Sekil ve özellik bakımından düz kaleme benzeyen bu kalemlerin genişlikleri dar, kalınlıkları fazladır. Sap kısmına doğru genişliği daralır. Zıvana deliklerinin açılmasında ve tornalama islerinde kullanılır.  4) OYMA KALEMLERİ = Kavisli ve köseli kısımların oyulmasında kullanılırlar. dıştan pahlı olup değişik şekillerde olurlar. çeşitli oyma kalemleri: 5) TORNA KALEMLERİ = Torna makinesinde dairesel parça elde etmede kullanılan kalemlerdir. Bu kalemlerin lama kısmi ve sap kısmi daha uzun ve geniştir. Tornada bir is yapmak için torna kalemleri; siperden destek alarak üzerinde sağa, sola gezdirilerek kesme ve kazıma ile Talas kaldırır. TORNA KALEM ÇEŞİTLERİ : 1-KABA TALAS KALEMİ : Is parçasının kaba talaşını alır. Parçaya çok dalar, kolay keser. İki çeşidi vardır. a) oluklu kaba Talas kalemi : içbükey profillerin açılmasında ve kavisli yüzeylerin torna edilmesinde kullanılır. dıştan pahlı ve yuvarlak kesici ağzı vardır. b)Düz ucu kavisli kalemler: küçük kavisli kaba Talas almada kullanılır. kazıma ile Talas kaldırır. 2- DÜZ KALEMLER : Geniş düz lamadan yapılmış ve bir tarafı bilenmiştir. Basamaklı islerde kullanılır.  3- BÖLME KALEMİ : Kaba talaşı alinmiş parçanın boyutlarını bölmede,bitmiş islerin kesiminde kullanılır. 4- EĞİK KALEM : Resim ölçüsünden 1-2 mm fazla Talas alınan parçaları ölçüsüne getirmekte, düzgün yüzey elde etmekte kullanılan iki tarafı 20 derece eğik kalemlerdir. 5 --MIZRAK UÇLU KALEM : Genellikle ‘’V’’ seklinde profillerin açılmasında, diş bükeylerin tornalanmasında eğik kalemin giremediği yerlerde kullanılır. düz kalemler gibi bilenir. 6-ÖZEL PROFİL KALEMLER : genellikle küçük kavislerin yapımında kavisin çapına göre kalem bilenir. KALEMLERİN BİLENMESİ : Düz kalemlerin bilenmesi rende tığlarındaki gibi yapılır. Farklı olarak oluklu kalemlerin diş kısmi bileme tasında kaba bilemesi yapıldıktan sonra ince bilemesi yapılır. iç kişim ise yağ tasının kenarı ile veya kalem seklindeki bileme taslarında kılağısı alınır. 17.07.2014 01:37:14 tarihinde eklendi  5568 kez okundu.

Geri Dön